Kampanja “16 dana borbe protiv nasilja nad ženama”

Danas je 25. novembar, Međunarodni dan borbe protiv nasilja nad ženama i datum početka globalne kampanje „16 dana borbe protiv nasilja nad ženama“ koju u Crnoj Gori sprovode nevladine organizacije aktivne u oblasti zaštite ljudskih prava i pružanju podrške ženama i djeci sa iskustvom nasilja: Centar za ženska prava, ANIMA – Centar za žensko i mirovno obrazovanje, Centar za romske inicijative, Sigurna ženska kuća, SOS Telefon za žene i djecu žrtve nasilja Podgorica, SOS Telefon za žene i djecu žrtve nasilja Nikšić.

Postupanje institucija u oblasti zaštite žena i djece koji su preživjeli nasilje u porodici predstavlja test za vladavinu prava u jednoj državi – test koji država Crna Gora nije prošla.
Monitoring postupaka koji naše organizacije u kontinuitetu sprovode u ovoj oblasti, ukazuje na blagu kaznenu politiku koja promoviše politiku nekažnjivosti počinilaca i nedostatke efikasne fizičke zaštite žrtava, što predstavlja institucionalnu diskriminaciju koja je u više slučajeva dovela do ponovne viktimizacije i kažnjavanja žrtava, umjesto sankcionisanja počinilaca. Tokom zadnjih par godina zabilježeno je i nekoliko slučajeva kada je nasilje dovelo i do smrti žrtava (žena i djece).

Takva politika je oličena i u nedavnoj presudi Osnovnog, a potom i Višeg suda u Podgorici kojom je međunarodno priznata žrtva trgovine ljudima, suprotno svim načelima pravde i pravičnosti, ali i svim međunarodnim standardima koje je Crna Gora revnosno usvojila i na čije se poštovanje obavezala – oglašena krivom za davanje lažnog iskaza i osuđena na zatvorsku kaznu u trajanju od godinu dana.
Podsjećamo i na slučaj žrtve porodičnog nasilja iz Bara – uprkos brojnim prijavama napada koji su se na nju dešavali i u prisustvu službenih lica, nije dobila adekvatnu zaštitu, pa je bila prinuđena da se sama brani od nasilnika, zbog čega je oglašena krivom za nasilje u porodici i osuđena na kaznu zatvora od 30 dana.

Takva politika je oličena i u tolerantnom odnosu države prema dječjim, prinudnim brakovima koje je država propustila da procesuira, a djevojčice – žrtve da zaštiti i zbrine.
Ove presude šalju zabrinjavajuću poruku tolerantnog odnosa države prema nasilnicima i nasilju, obeshrabrujući osobe sa iskustvom nasilja u namjeri da ga prijave. Takođe ukazuju na nemoć države da obezbijedi vladavinu prava i pristup pravdi žrtvama.
Ove godine se Međunarodni dan borbe protiv nasilja nad ženama i Kampanja 16 dana aktivizma protiv rodno uslovljenog nasilja poklapaju sa 3 izuzetno važna događaja: stupanjem na snagu Istanbulske konvencije kao pravno obavezujućeg i najedalekosežnijeg međunarodnog dokumenta u ovoj oblasti, dvadesetogodišnjicom Pekinške platform za akciju, kao i 25- godišnjicom usvajanja UN Konvencije o pravima djeteta.

Stoga, ovaj trenutak pruža važnu priliku da se skrene dodatna pažnja države na problem nasilja nad ženama i djevojčicama.

Zahtijevamo od države Crne Gore:
• da prava žrtve stavi u središte svih mjera i da obezbijedi djelotvornu saradnju svih nadležnih organa, institucija i organizacija (član 7 Istanbulske konvencije)

• da se uzdrži od učešća u bilo kakvom činu nasilja nad ženama i da obezbijedi da državni organi, zvaničnici, službenici, ustanove i drugi akteri koji nastupaju u ime države postupaju u skladu sa ovom obavezom.• da preduzme neophodne zakonodavne ili druge mjere da sa dužnom pažnjom spriječi, istraži, kazni i obezbijedi reparaciju za djela nasilja obuhvaćena Istanbulskom konvencijom koja učine  nedržavni akteri. (član 5 Konvencije).

• da prepozna važnost i podrži održivost specijalizovanih ženskih servisa za podršku žrtvama nasilja i da “prepozna, podstiče i podržava, na svim nivoima, rad nevladinih organizacija i organizacija civilnog društva u borbi protiv nasilja nad ženama i uspostavi djelotvornu saradnju sa ovim organizacijama (član 9 Istanbulske konvencije)

• da obezbijedi nezavisan i objektivan monitoring i evaluaciju politika i zakona u oblasti rodno uslovljenog nasilja i rodne ravnopravnosti i ojača nadzornu funkciju Skupštine Crne Gore.

NVO Centar za ženska prava
Maja Raičević, izvršna direktorica

NVO ANIMA Kotor
Ljupka Kovačević, koordinatorka

NVO Centar za romske incijative
Fana Delija, izvršna direktorica

NVO Sigurna ženska kuća
Ljiljana Raičević, predsjednica

NVO SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja Podgorica
Biljana Zeković, izvršna direktorica

NVO SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja Nikšić
Nataša Međedović, izvršna koordinatorka