Da li Crna Gora ostaje bez žena? Na što nas upozoravaju prvi obrađeni podaci popisa stanovništva
Iako u Crnoj Gori živi više žena (50,80%) nego muškaraca (49,20%), žena ima značajno manje u odnosu na muškarce u čak 16 opština, od ukupno 25. U 2011. godini žena je bilo manje u 10 opština od tada ukupno 21. U medjuvremenu, broj žena se smanjio u Ulcinju i Žabljaku, dok gradovi Gusinje, Petnjica, Tuzi, Zeta nisu imale status opštine. To pokazuje prvi set obradjenih podataka iz popisa stanovništva. U pomentim opštinama žene čine 48.9 %. To je za 0,2% manje u odnosu na prošli popis, kada je prosječan broj žena na nivou 10 opština u kojima su bile manjina iznosio 49.1%
Od ovih 16 opština, čak 10 se suočava sa demografskom starošću, od toga 7 sa najdubljom demografskom starošću ( Andrijevica, Gusinje, Kolašin, Mojkovac, Plužine, Šavnik, Žabljak), a 3 sa dubokom demografskom starošću (Berane, Danilovgrad i Ulcinj). Ovaj podatak posebno zabrinjava ako se uporedi sa rezultatima popisa 2011. kada je samo jedna opština (Plužine) imala najdublju demografsku starost, a 7 duboku.
2011. godine u 6 od ukupno 7 opština koje su se nalazile u dubokoj demografskoj starosti (Andrijevica, Kolašin, Šavnik, Žabljak, Pljevlja, Cetinje) žena je bilo manje. Sve ove opštine su na poslednjem popisu pale u kategoriju opština najdublje demografske starosti.
Mojkovac je posebno pogodjen smanjenjem broja stanovnika, time i žena, koji je 2011. godine iznosio 4270, a na poslednjem popisu 3278, odnosno 23% manje. Ujedno je Mojkovac grad koji je za dva mjesta pao na skali demografske starosti sa demografske starosti 35-39, na najdublju demografsku starost preko 43.
Dakle, ne samo da su ove opštine demografski stare, već u njima ima sve manje žena,
pa smatramo da je važno ustanoviti korelaciju ovog trenda sa nepovoljnim uslovima života za žene, nedostatkom mogućnosti za zaposlenje i sticanje finansijske nezavisnosti, nasiljem, diskriminacijom, neravnopravnošću, manjkom neophodnih zdravstvenih i socijalnih usluga, servisa za brigu o djeci, starima, kulturnih sadržaja itd.
Znakoviti su tom smislu i rezultati popisa koji pokazuju da je žena 1,7 % više u 9 opština koje predstavljaju veće urbane sredine, poput Podgorice, Kotora, Herceg Novog, Bara, Budve i Cetinja, Pljevalja, Nikšića i Tivta.
Ne vjerujemo ni da je slučajnost što čak 6 od 10 demografski starih opština u kojima je značajno manje žena, ima ozbiljno narušen prirodni odnos novorodjene muške i ženske djece[1] (Andrijevica, Berane, Danilovgrad, Šavnik, Ulcinj i Žabljak), pa se u Šavniku npr. radja dvostruko više dječaka nego djevojčica.
Podsjećamo da Centar za ženska prava u kontinuitetu ukazuje na posledice diskriminatornih, pa i rodno neutralnih politika i da smo još 2017. godine Vladi Crne Gore uputili peticiju sa preko 6000 potpisa gradjanki i gradjana, kojom smo tražili formiranje multisektorskog plana za otklanjanje uzroka diskriminacije, koja kao krajnju posledicu ima selektivne abortuse.
Do danas ova problematika nije razmatrana na Vladi, pa vjerujemo je ovako dramatičan gubitak ljudskog kapitala dijelom posledica i te nebrige.
Pozivamo novosnovano Ministarstvo socijalnog staranja, brige o porodici i demografiji, da u saradnji sa Ministarstvom za ljudska prava u čijoj je nadležnosti rodna ravnopravnost i drugim relevantnim resorima, poput zdravlja, obrazovanja, rada, treba ozbiljno da se pozabavi uzrocima ovako zabrinjavajuće demografske slike i kreira mjere koje će dugoročno i održivo uticati na stvaranje boljeg kvaliteta života za žene, a time i čitavog crnogorskog društva.
